Czy Big Tobacco stworzyło przemysł przetworzonej żywności?
Analiza przeprowadzona przez dr Josepha Mercolę
16 września 2024 r.
Przemysł tytoniowy przetworzonej żywności
Wielkie koncerny tytoniowe, takie jak Philip Morris i R.J. Reynolds, strategicznie przejęły główne firmy spożywcze w latach 80. XX wieku, dominując w amerykańskim systemie żywnościowym przez ponad 20 lat i kształtując receptury przetworzonej żywności
Żywność należąca do koncernów tytoniowych częściej była „hiper-smaczna”, zawierając określone kombinacje tłuszczu, cukru, soli i węglowodanów, które nadmiernie aktywowały mózgowe obwody przyjemnościowe, prowadząc do uzależniających zachowań żywieniowych.
O ile przemysł żywności przetworzonej poprzedzał zaangażowanie Big Tobacco, firmy tytoniowe wykorzystały swoją wiedzę w zakresie wzmacniania smaku i strategii marketingowych w produktach spożywczych, wpływając na szerszą branżę.
Firmy tytoniowe ukształtowały również rynek słodkich napojów, opracowując i wprowadzając na rynek popularne napoje dla dzieci, takie jak Hawaiian Punch, Kool-Aid i Capri Sun, stosując taktykę podobną do reklamy papierosów.
Wpływ przemysłu tytoniowego na formułowanie i marketing żywności utrzymuje się do dziś, a naukowcy twierdzą, że obecne środowisko żywnościowe przypomina nieuregulowany krajobraz tytoniowy z lat 50. ubiegłego wieku.
Wyobraź sobie, że idziesz alejką w sklepie spożywczym i sięgasz po ulubioną przekąskę lub gotowy posiłek. Teraz wyobraź sobie tę samą scenę, ale z nieoczekiwanym zwrotem akcji: mistrzami stojącymi za tymi kuszącymi, doskonale zaprojektowanymi smakami nie są naukowcy zajmujący się żywnością, lecz dyrektorzy firm tytoniowych. Brzmi to jak fabuła naciąganej teorii spiskowej, prawda?
Jednak badanie przeprowadzone przez University of Kansas sugeruje, że ta scena jest nie tylko prawdopodobna – to naprawdę się wydarzyło. Od dziesięcioleci wiemy o podstępnych taktykach Big Tobacco mających na celu przyciągnięcie palaczy. Ale co by było, gdyby te same strategie zostały zastosowane do tego co znajdzie się na talerzu? Badania ujawniają zaskakujący związek między gigantami tytoniowymi a przemysłem przetworzonej żywności, który zdominował amerykańskie nawyki żywieniowe przez ponad dwie dekady.
Od końca lat 80. do początku XXI wieku firmy tytoniowe, takie jak Philip Morris i R.J. Reynolds, nie tylko sprzedawały papierosy – po cichu kształtowały one również krajobraz amerykańskiego systemu żywnościowego. Czytając dalej, przygotuj się na to, że twoje spojrzenie na przetworzoną żywność zmieni się na zawsze. Historia, którą ci przedstawiamy, jest opowieścią o strategii korporacyjnej, manipulacji naukowej i skalkulowanym wysiłku, aby uczynić niektóre produkty spożywcze nieodpartymi – a nawet uzależniającymi.
To opowieść, która podważa nasze zrozumienie sił stojących za naszymi codziennymi wyborami żywieniowymi i rodzi pilne pytania o potrzebę regulacji w naszym nowoczesnym środowisku żywnościowym. Czy jesteś gotowy, aby odkryć tytoniową prawdę kryjącą się za wieloma zszywkami z twojej spiżarni?
Szokujące połączenie tytoniu i żywności ukryte w spiżarni
Możesz myśleć, że Big Tobacco i Big Food to odrębne branże, lecz badanie University of Kansas, opublikowane w czasopiśmie Addiction, ujawnia, jak głęboko były one ze sobą powiązane przez dziesięciolecia. Naukowcy odkryli, że giganci tytoniowi Philip Morris i R.J. Reynolds strategicznie przejęli główne firmy spożywcze w latach 80., dominując w amerykańskim systemie żywnościowym przez ponad 20 lat.
W tym czasie celowo opracowali i promowali „hiper-smaczną” przetworzoną żywność zaprojektowaną w celu maksymalizacji konsumpcji i zysków – podobnie jak w przypadku papierosów. W badaniu przeanalizowano produkty spożywcze z lat 1988-2001, kiedy to firmy tytoniowe wiodły prym w przemyśle spożywczym.
Żywność należąca do firm tytoniowych była o 29% częściej klasyfikowana jako „hiper-przyswajalna pod względem zawartości tłuszczu i sodu” i o 80% częściej jako „hiper-przyswajalna pod względem zawartości węglowodanów i sodu” w porównaniu do żywności nie należącej do firm tytoniowych.
Uświadom sobie, że głównym powodem destrukcji ze strony tych firm było używanie niewłaściwych tłuszczów. Gdyby używali tłuszczów nasyconych, które zamiast być promowane były wówczas oczerniane, zgubna trucizna mitochondrialna, czyli tłuszcze nienasycone PUFA nie miałaby tak znacznego wpływu na nasze widzenie zdrowia.
Te niezwykle smaczne pokarmy (właśnie PUFA) zostały opracowane przy użyciu określonych kombinacji szkodliwych tłuszczów omega-6 i dodatków, które nie występują w naturze. Nadmiernie aktywują one mózgowe obwody nagrody, ułatwiając nadmierną konsumpcję i prowadząc do uzależniających zachowań żywieniowych.
Big Tobacco kształtuje półki w sklepach spożywczych
Przechadzając się dziś alejkami w supermarkecie, można zaobserwować długoterminowe konsekwencje wkroczenia Big Tobacco do branży spożywczej. Badanie wykazało, że od 2018 r. ponad 75% markowych produktów spożywczych kwalifikuje się jako hiper-smakowite. Jednak żywność, która kiedyś była własnością tytoniu, nadal wykazywała nieco częściej była klasyfikowania jako hiper-smaczna, zawierająca tłuszcze omega-6 LA i sztuczne składniki.
Sugeruje to, że strategie firm tytoniowych dotyczące formułowania hiper-smacznej żywności wpłynęły na szerszy przemysł spożywczy. Inne firmy spożywcze prawdopodobnie zaobserwowały sukces rynkowy marek należących do tytoniu i zaczęły wytwarzać podobne produkty o wysokiej smakowitości, aby pozostać konkurencyjnymi.
Jest to wyraźne przypomnienie, w jaki sposób strategie korporacyjne w jednej branży mają dalekosiężny wpływ na zdrowie publiczne poprzez nieoczekiwane kanały. Firmy tytoniowe koncentrowały się w szczególności na zwiększaniu zawartości tłuszczu i sztucznych składników, a także węglowodanów i sodu. Co ciekawe, zdawały się one unikać promowania żywności o wysokiej zawartości zarówno tłuszczu, jak i cukru.
Naukowcy spekulują, że miało to na celu uniknięcie kontroli, ponieważ w latach 90. rosły obawy dotyczące roli cukru w wywoływaniu otyłości. Skupiając się na sodzie, firmy spożywcze będące właścicielami tytoniu mogły zwiększyć smakowitość, pozostając pod radarem większości porad żywieniowych w tamtym czasie.
Przetworzona żywność przed wielkim tytoniem
Często twierdzi się, że przemysł przetworzonej żywności został stworzony przez przemysł papierosowy w latach 90-tych XX wieku, jednakże przemysł przetworzonej żywności ma swoją dłuższą historię; sięga ona rewolucji przemysłowej. Początki przemysłowego przetwarzania żywności datują końca XVIII i początku XIX wieku. Wynalezienie puszki przez Nicolasa Apperta w 1810 roku stanowiło znaczący kamień milowy, umożliwiając przechowywanie żywności przez długi czas.
Proces puszkowania nie jest problemem. Jeśli jest on przeprowadzany w szklanych słoikach, doskonale nadaje się do przechowywania żywności. Kiedy jednak używane są puszki, muszą one mieć dodaną wkładkę, aby żywność nie miała kontaktu z metalem. Ta wyściółka to plastik, który jest naładowany substancjami chemicznymi zaburzającymi gospodarkę hormonalną, które aktywują receptory estrogenu, co pomaga zniszczyć mitochondria i przedwcześnie zabić.
W kolejnych dziesięcioleciach nastąpił szybki postęp w technologii żywności, w tym rozwój chłodnictwa, pasteryzacji i przemysłowego mielenia. Na początku XX wieku firmy takie jak Kellogg’s, Nabisco i Heinz miały już ugruntowaną pozycję, produkując różnorodną przetworzoną żywność. Po II wojnie światowej nastąpił boom na żywność wygodną, a obiady telewizyjne, kawa rozpuszczalna i mieszanki ciast w pudełkach stały się podstawowymi produktami gospodarstwa domowego.
Historia ta pokazuje, że przemysł przetworzonej żywności był już dojrzały i dobrze prosperował na długo przed tym zanim firmy tytoniowe zaczęły dywersyfikować swoje portfele w latach 80. i 90. ubiegłego wieku. Mimo iż firmy tytoniowe nie stworzyły przemysłu przetworzonej żywności, dokonały w nim znaczących inwestycji pod koniec XX wieku.
Wejście Big Tobacco na rynek przetworzonej żywności
W 1985 roku R.J. Reynolds przejął Nabisco za 4,9 miliarda dolarów, tworząc R.J.R. Nabisco. Ten ruch był częścią większego trendu dywersyfikacji udziałów firm tytoniowych w obliczu spadającej sprzedaży papierosów i rosnących obaw o zdrowie publiczne – długoterminowe podejście strategiczne mające na celu złagodzenie potencjalnych zagrożeń dla ich podstawowej działalności.
Firmy tytoniowe rozpoczęły dywersyfikację już w latach pięćdziesiątych XX wieku, po pierwszych doniesieniach naukowych łączących palenie z rakiem płuc.8 Philip Morris, inny duży gracz tytoniowy, kupił General Foods w 1985 roku za 5,6 miliarda dolarów i Kraft w 1988 roku za 12,9 miliarda dolarów. Przejęcia te dały firmom tytoniowym kontrolę nad jednymi z największych producentów żywności w USA.
Zainteresowanie przemysłu tytoniowego firmami spożywczymi miało charakter strategiczny: dostrzegli oni możliwość wykorzystania swojej wiedzy marketingowej i sieci dystrybucji w nowym sektorze. Ponadto stabilne przepływy pieniężne z produktów spożywczych mogły pomóc zrównoważyć potencjalne straty na rynku tytoniowym. Warto zauważyć, że choć przejęcia te były znaczące, stanowiły one raczej zmianę właściciela niż stworzenie nowej branży.
Wpływ Big Tobacco na marketing i rozwój produkcji żywności
Zaangażowanie przemysłu tytoniowego w sektor spożywczy miało znaczący wpływ, szczególnie w obszarach marketingu i rozwoju produktów. Firmy tytoniowe przyniosły ze sobą wyrafinowane techniki marketingowe doskonalone przez dziesięciolecia sprzedaży papierosów. Obejmowały one ukierunkowaną reklamę, programy lojalnościowe marki oraz wykorzystanie psychologii w pakowaniu i rozmieszczaniu produktów.
Na przykład Philip Morris zastosował swoją wiedzę w zakresie wzmacniania smaku, opracowaną dla papierosów, do produktów spożywczych. Gigant tytoniowy przeprowadził badania nad atrakcyjnością smakową, stwierdzając, że uczestnicy byli bardziej podekscytowani i zaciekawieni produktami tytoniowymi o charakterystycznych smakach. To skupienie się na atrakcyjności smakowej mogło łatwo przełożyć się na ich strategię dotyczącą produktów spożywczych, prowadząc do stworzenia bardziej intensywnie aromatyzowanych przekąsek i dań gotowych.
Firmy tytoniowe zainwestowały wiele w zrozumienie, jak „działają” smaki i jak mogą poprawić wrażenia użytkownika. Przemysł tytoniowy wykorzystał również koncepcję „rozciągania marki”, w której popularna marka jest wykorzystywana do sprzedaży szerokiej gamy produktów.
Ponadto ich doświadczenie w radzeniu sobie z regulacjami zdrowotnymi i kontrolą publiczną wpłynęło na sposób, w jaki firmy spożywcze podchodziły do podobnych wyzwań. Mimo iż strategie te nie stworzyły przemysłu przetworzonej żywności, przyczyniły się do jego ewolucji i usprawnienia sposobów, w jakie przetworzona żywność jest obecnie sprzedawana i rozwijana.
Jak firmy papierosowe ukształtowały rynek słodkich napojów\
Pamiętasz te kolorowe, słodkie napoje z dzieciństwa – te z postaciami z kreskówek na opakowaniach i zabawnymi, owocowymi smakami? Okazuje się, że za tymi napojami kryje się mroczniejsza historia, niż można by się spodziewać. Badanie opublikowane w BMJ ujawnia, że giganci tytoniowi R.J. Reynolds i Philip Morris odegrali znaczącą rolę w rozwoju i marketingu wielu popularnych słodkich napojów dla dzieci.
Marki takie jak Hawaiian Punch, Kool-Aid, Capri Sun i Tang były niegdyś własnością tych konglomeratów tytoniowych. W latach sześćdziesiątych XX wieku, w ramach swoich wysiłków na rzecz dywersyfikacji poza papierosy, firmy te nabyły i opracowały marki napojów skierowane specjalnie do dzieci. Wykorzystały one swoją rozległą wiedzę na temat smaków, kolorów i strategii marketingowych ukierunkowanych na młodzież – pierwotnie zaprojektowanych w celu sprzedaży papierosów – do tworzenia i promowania słodkich napojów, które przemawiałyby do młodych konsumentów.
Od papierosa do Tang’a: przyciąganie dzieci
Podręcznik przemysłu tytoniowego dotyczący sprzedaży słodkich napojów dzieciom był niezwykle podobny do ich taktyk marketingowych dotyczących papierosów. Aby określić co będzie bardziej atrakcyjne przeprowadzono szeroko zakrojone badania rynku, testując różne smaki, kolory i projekty opakowań na dzieciach. Kreskówkowe maskotki, takie jak uśmiechnięty dzbanek Kool-Aid i Punchy z Hawaiian Punch stały się głównymi postaciami kampanii reklamowych.
Firmy te wprowadziły opakowania w rozmiarze dziecięcym, takie jak ćwierćlitrowe puszki Hawaiian Punch firmy R.J. Reynolds, reklamowane jako „idealne dla dzieci” i „łatwe do trzymania, łatwe do otwarcia”. Opracowały one również innowacyjne formy produktów, takie jak tabletki musujące, proszki i „magiczne” napoje zmieniające kolor, aby pobudzić wyobraźnię dzieci.
Firma Philip Morris zmieniła nawet koncepcję programu lojalnościowego „Marlboro Country Store” na Kool-Aid, tworząc „Wacky Warehouse”, w którym dzieci mogły wymieniać zakupy na zabawki i brać udział w loteriach. Te zintegrowane strategie marketingowe otaczały dzieci spójnymi komunikatami produktowymi na wielu platformach – od reklam telewizyjnych i komiksów po przybory szkolne i sponsoring parków rozrywki.
Czy R.J. Reynolds i Philip Morris były kiedyś firmami spożywczymi?
Chociaż te firmy tytoniowe dokonały dużych przejęć w branży spożywczej, same nie były (głównie) firmami spożywczymi. Dywersyfikowały one swoje udziały, wchodząc do sektora spożywczego. Warto jednak zauważyć, że przejęcia te sprawiły, że Philip Morris i R.J. Reynolds stały się znaczącymi graczami w branży spożywczej. Jak zauważono w badaniu Addiction:
„Na początku lat 80. PM [Philip Morris] kupił główne amerykańskie firmy spożywcze, w tym Kraft i General Foods. Do 1989 r. połączona firma PM Kraft-General Foods była największą firmą spożywczą na świecie.
R.J.R. [R.J. Reynolds] miał wolniejszą trajektorię wejścia do przemysłu spożywczego i kupił amerykański rynek napojów w latach 60. oraz nabył ograniczoną liczbę specjalistycznych marek żywności gotowej (np. puddingi i syropy klonowe) w latach 70.
Dopiero w 1985 r. R.J.R. zakupił główną markę ciastek i krakersów Nabisco, co podwoiło zyski firmy w ciągu jednego roku i umocniło jej status lidera w amerykańskim przemyśle spożywczym.
Łącznie firmy należące do PM i R.J.R zdominowały amerykański system żywnościowy od końca lat 80. do początku XXI wieku; w ten sposób firmy specjalizujące się w tworzeniu uzależniających produktów tytoniowych kierowały rozwojem amerykańskiego systemu żywnościowego przez ponad 20 lat”.
Big Tobacco połączył się z Big Food; rezerwy gotówkowe ze sprzedaży papierosów
Firmy tytoniowe były w stanie dokonywać tak dużych przejęć, ponieważ były bogate w gotówkę z produkcji i sprzedaży papierosów. Strategia ta pozwoliła im wejść do przemysłu spożywczego i przejąć kontrolę nad głównymi markami i firmami spożywczymi. Do roku 2000 większość firm tytoniowych wydzieliła lub sprzedała swoje spółki zależne z branży spożywczej.
Na przykład w 2007 r. Altria – dawniej Philip Morris – wydzieliła Kraft Foods, oddzielając działalność tytoniową od spożywczej. Jednak wpływ Big Tobacco na rozwój produktów i strategie marketingowe w przemyśle spożywczym trwał nadal. Wiele technik marketingowych opracowanych przez firmy tytoniowe jest nadal stosowanych. Pomimo dobrowolnych porozumień branżowych o niereklamowaniu niezdrowych produktów wśród dzieci, firmy nadal wykorzystują postacie z kreskówek, markowe zabawki i opakowania przyjazne dzieciom do promowania niezdrowej żywności i napojów.
Jako konsument powinieneś być świadomy tych taktyk marketingowych i ich wpływu na zdrowie indywidualne i publiczne. Rozumiejąc historię tych ultraprzetworzonych produktów spożywczych, możesz dokonywać bardziej świadomych wyborów dotyczących tego, co wprowadzasz do swojego domu i pomóc chronić siebie i swoją rodzinę przed długoterminowymi konsekwencjami spożywania ultraprzetworzonej żywności.
Pomimo rosnącej liczby dowodów naukowych na uzależniające właściwości hiper-przyswajalnej żywności, wciąż nie ma federalnych przepisów dotyczących ich dostępności. Badacze z Addiction twierdzą, że obecny stan amerykańskiego środowiska żywnościowego przypomina krajobraz tytoniowy z lat 50. ubiegłego wieku, zanim rząd wkroczył w celu uregulowania kwestii papierosów.
Prawie wszystkie półki sklepów spożywczych są nasycone produktami zaprojektowanymi tak, aby zastąpić naturalne sygnały sytości organizmu i sprawić, byś wracał po więcej. Podobnie jak w przypadku tytoniu, z powodu strategii korporacyjnych mających na celu przedkładanie zysków nad dobre samopoczucie zdrowie publiczne jest zagrożone.
Powiązania Big Tobacco z przemysłem przetworzonej żywności służą jako sygnał ostrzegawczy o wzajemnie powiązanym charakterze komercyjnego wpływu na zdrowie. Pokazują, jak taktyki jednej branży mają głęboki i trwały wpływ na pozornie niepowiązane obszary. Podczas poruszania się po nowoczesnym środowisku żywnościowym, świadomość tych historycznych powiązań pomoże ci dokonywać bardziej świadomych wyborów i opowiadać się za zdrowszym systemem żywnościowym.
Zastrzeżenie: Cała zawartość tej strony internetowej opiera się na opiniach dr Mercoli, chyba że zaznaczono inaczej. Poszczególne artykuły opierają się na opiniach danego autora, który zachowuje prawa autorskie zgodnie z oznaczeniem. Informacje zawarte na tej stronie nie mają na celu zastąpienia indywidualnej relacji z wykwalifikowanym pracownikiem służby zdrowia i nie stanowią porady medycznej. Jest ona przeznaczona do dzielenia się wiedzą i informacjami pochodzącymi z badań i doświadczeń dr Mercoli i jego społeczności. Dr Mercola zachęca do podejmowania własnych decyzji dotyczących opieki zdrowotnej w oparciu o własne badania i we współpracy z wykwalifikowanym pracownikiem służby zdrowia. Jeśli jesteś w ciąży, karmisz piersią, przyjmujesz leki lub cierpisz na jakąś chorobę, skonsultuj się z lekarzem przed użyciem produktów opartych na tych treściach.
Do jakiekolwiek wykorzystania tego tekstu wymagana jest pisemna zgoda dr Mercoli.
© 1997-2024 Dr Joseph Mercola. Wszelkie prawa zastrzeżone.
